Al die overwegingen vallen weg als je iets blind proeft. De drank toont zich naakt, in al zijn puurheid, zonder afleidingen en franjes die niets objectiefs met de smaken en aroma’s te zien hebben. Uw zintuigen zijn de enige instrumenten die u heeft om waar te nemen en te evalueren.

Dat leidt soms tot hilarische/ontnuchterende/verrassende/interessante (schrappen wat niet past) vaststellingen. In alle blinde proeverijen die we al organiseerden met Meug hebben we alles zien passeren: mensen die hun favoriete whisky niet herkenden, twee dezelfde flessen in één proefsessie die niet ontdekt werden, alcoholvrij bier dat niet als dusdanig herkend werd door hardcore voorstanders van alcohol in bier als smaakmaker (‘bier zonder alcohol is geen bier, meneer’. Tot de doorwinterde proever die een bepaalde distileerderij absoluut niet kan smaken en toch moet erkennen dat de favoriet in een line-up, blind geproefd, exact van die distilleerderij kwam.

De les uit die ervaringen is niet dat die mensen niet goed kunnen proeven. We onthouden vooral dat iedereen, zonder uitzondering, beïnvloedt wordt door factoren buiten het glas om. Blind proeven schakelt die factoren uit. Daardoor ontdek je andere zaken in een drank en leer je niet alleen iets over het product, maar vooral over jezelf. Waar liggen jouw vooroordelen, gevoeligheden, kleine triggers om iets beter of slechter te beoordelen? Een blindproefsessie is op die manier een geweldig effectieve resetbutton, een herkalibrering van je persoonlijke ijkpunten en een broodnodige reminder dat ook jij niet onfeilbaar bent.

Dus, om samen te vatten: proef blind = proef beter.

Een pleidooi om vooral NIET blind te proeven : blind proeven is voor pretentieuze snobs

Wat hierboven staat is allemaal waar. Maar zoals dat gaat is er meer dan één waarheid. Technisch blind proeven is correcter, zuiverder en objectiever. Een mens wil echter niet altijd het correcte doen, puur zijn en heiliger zijn dan de paus zelve. Een mens wil af en toe, en hopelijk vaker dan dat, ook gewoon keihard genieten van een lekker drankje. Daar is het uiteindelijk, de commerciële grootproductie buiten beschouwing gelaten, ook exact en enkel en alleen voor bedoeld: om van te genieten.

En laat genot nu net de factor zijn die een blinde proefsessie voor een groot stuk wegneemt. Want als een wijn gemaakt wordt door een eenogige wijnmaker die al zijn druiven een voor een controleert en sorteert en vervolgens enkel bij volle maan flessen bottelt, dan wil je dat gewoon weten als je een van die man zijn flessen proeft. Want dat verhaal voegt iets toe, het maakt die wijn unieker, specialer, spannender dan een andere wijn en dat versterkt dus je ervaring. Het ligt misschien aan ons en onze opleiding literatuur en theater, maar een goed verhaal maakt alles beter. Zelfs een verhaal dat niet helemaal waar is, maar toch goed klinkt. De Italianen zeggen het goed: si non e vero, e ben trovato.

Zaken als prijs, exclusiviteit en gelimiteerdheid voegen ook iets extra’s toe: gewoon al weten dat je die whisky nu kan proeven, en vervolgens abdsoluut nooit meer, creëert een aura rond die ervaring. Het maakt van iets banaals als het proeven van een glas whisky tot een momentje, een herinnering die je nadien zal koesteren. En alleen al dat besef zal je geest opener maken, en je ervaring versterken. Onbewust, moet ik daarbij zeggen, en voor iedereen, durven we stellen. Het is zeker zo dat mensen met meer ervaring hun gevoeligheid hiervoor zullen bijstellen. Voor sommigen kan het zelfs averechts werken: weten dat iets budgetmatig buiten het bereik ligt, kan ook argwaan creëren en op voorhand al verdedigingsmechanismen activeren: ‘lekker hoor, maar niet voor die prijs’.

Tot slot legt blind proeven ook stress op. Mensen in een blindproeverij kunnen het gevoel krijgen dat ze iets mis kunnen doen, en dat ze iets te verliezen hebben. Wat als ze iets niet herkennen, of iets minder lekker vinden dan al de anderen in de proeverij? Men zal het niet graag toegeven, maar zeker mensen die wat meer betrokken zijn in een degustatiecommunity (of dat nu over bier, wijn of spirits gaat), hebben altijd een zekere reputatie hoog te houden tegenover hun gelijken, en kennis of evaluaties van wat ze proeven is daar een van de middelen toe. Als zo iemand dan de mist ingaat bij een blinde proeverij, zou dat tot een vorm van gezichtsverlies kunnen leiden. En dat vindt niemand leuk, natuurlijk. Dus ontstaat er stress, en terughoudendheid om meningen of proefnotities te delen. Jij zal maar degene zijn die die dure, exclusieve fles whisky van 3000 euro maar niks vindt. Zeker als je ze net gekocht en betaald hebt…

Bottom line: een goeie fles is gemaakt om van te genieten, en die fles loskoppelen van zijn identiteit (verpakking, prijs, verhaal) beperkt de mate waarin je dat genot kan ervaren. Dus vergeet technisch proeven, en geniet gewoon van je drankje en alles wat daar rond hangt.

De Balans

Wat willen we nu eigenlijk zeggen? Enter the Tsjeef (wat overigens een toptitel zou zijn van een Vlaamse martial arts-film). Alles op zijn tijd. Proef blind wanneer technisch proeven aan de orde is: als je een drank moet evalueren op zijn intrinsieke waarde, of wanneer je voor jezelf de nood voelt om je eigen ijkpunten te testen of herkalibreren. Proef blind wanneer je wil controleren of verhalen die er over verteld worden (door de marketingafdeling van het merk in kwestie, of door je vrienden of clubgenoten) ook kloppen.

Proef absoluut niet blind als je alleen of in gezelschap wil genieten van een goeie fles. Dan staat er namelijk meer op het spel dan enkel die drank – dan ben je herinneringen aan het creëren. Als je weet dat whisky, bier of wijn beter wordt van alles wat er rond hangt, waarom zou je je ervaring dan bewust verprutsen?

Belangrijkste takeaway van dit artikel: wees je bewust van het feit dat alles wat rond je gebeurt als je proeft, je ervaring beïnvloedt en dat daar ook gebruik van gemaakt wordt door de merken zelf: die jongens en meisjes weten namelijk ook dat een verhaal bijdraagt aan een ervaring, en dus ook aan de verkoop. Dus wees opmerkzaam, wees je bewust van al die verhalen maar geniet vooral van elk drankje in je glas.

Los van dit alles: goesting gekregen in een tasting, blind of niet? Neem dan contact met ons op en we komen met plezier bij u langs met een reeks flessen, al dan niet met uw medeweten van welke flessen precies!